HALIMBAWA NG MAIKLING KWENTO NG TAUHAN

KABULUHAN NG BUHAY
ni Emmar C. Flojo

               Labis ang pagsisisi ni Jose habang kumakain sa hapag ng agahan. “Bakit! Bakit pa ba ako isinilang—kung ganito lamang ako sanay namatay na lang ako,” sambit nito sa kanyang sarili habang pilit na isinusubo ang kaning may ilang butil ng asin sa kanyang plato. Mariing pinagmamasdan ng kanyang inay na kararating pa lang upang kunin ang paglalabhan sa kabilang bahay.

             “Ano ba naman ‘yan Jose, ang kanin matatapon! Umayos ka, nagpapakahirap na nga ako sa paglalabada’y pinaglalaruan mo lamang ang kaning ‘yan. Tandaan mo anak, ang bawat grasyang nakahain diyan sa hapag ay galing sa aking pawis. Sanay maawa ka naman,” pagpapaliwanag ng kanyang magulang.

               Magkailang linggo na ring naririnig ang pangaral ng kanyang inay simula nang namatay ang asawa nito. “Ano ba naman ‘yan inay, sawa na ako sa buhay na ito. Sanay namatay na lamang ako ng pinanganak mo ‘ko, Boyset na buhay to oh!”

                 “At ganun...! Pagkatapos kitang palakihin ganito pa ang isusumbat mo sa akin, wala ka talagang kwentang anak.”

                  “Mas mabuti pa ang aking mga kaibigan naiintindihan ako, eh ikaw nay, neh wala ka ngang oras para sa akin. Basta lang mapakain mo lang ang iyong anak ay tama na yon sayo ‘yon.” Tumayo si Jose at kinuha nito ang bag sabay nilisan nito ang bahay papuntang eskwelahan.

                   Labing-anim na taon na si Jose, nag-iisang anak ni Aling Lumen sa asawa nitong kamamatay pa lamang kamakailan lamang. Mag-isa na lang kumakayod siya kaya’t sa pagpapaaral nito sa kaisa-isa niyang anak sa kolehiyo ay masyadong napakahirap. Wala siyang maaasahan kundi ang sarili nyang pagpupunyagi sa buhay.

                   Sa bukanan pa lamang ng eskuwelahan ay nakasalubong ni Jose sina Brando at mga kaibigan nito. “Hali kana pare, sumama ka na sa amin” wika ni Brando. Walang pag-aalinlangan tumugon siya sa paanyaya nito dahil sa nangyaring pagtatalo nito sa kanyang inay. Gusto niyang makalasap ng ibang ihip ng hangin na magdadala sa kanya ng pagkalimot sa nangyari sa kanilang mag-ina. “Teka, Saan ba tayo tutungo?” ika niya. “Basta sumunod ka na lang sa amin!” tugon ni Brando.

                   

                 Isang madilim at lumang establisyemento ang pinuntahan nila, nakita ni Jose ang mga nagsisipaghintay na mga lalaking nagsisipagkwentuhan. Madilim ito at malayo sa mga tao, sulung-sulo walang makaririnig sayo kundi ang mga taong naroroon lamang.

              “Brod! Nandito na pala ang ating hinihintay” wika ng isang kasamahan ni Brando. “Tamang-tama ‘yan, mabibinat na naman ang bisig ko” sambit ng isa pa. Nagulat na lamang siyang binigyang galang ng isa nilang kasamahan ang taong naroroon.

“Master Magandang Umaga po” sabay yuko ng ulo nito.

“Oh bakit ‘di ka nagbibigay-galang Jose kina Master”

“Sino bang Master ang sinasabi mo?’’aniya.

“Bakit, sino ba sila? Hindi naman sila mga magulang ko para bigyan ko ng galang.”

“Ah ganun ba! Ganun…”sabay suntok sa kanyang katawan.Napadapa ng tuwiran si Jose sa pagkakasuntok ng lalaking yaon. “Sige pahubarin na ninyo ang mga iyan.”Agad itong sinunod ng kasamahan ni Brando. Hinubad nito ang short at ang tira’y kanilang panloob na pananamit.

“Pahubarin na rin ang isang ‘yan Brod!” “Oh bakit ganyan ang isang ‘yan, ‘di pa nga nagsisimula nahimatay na agad, pambihira! Tawanan ang mga kasamahan nito.

“Sige pahubarin na ‘yan.” Piniringan ang mga mata ni Jose at saglit pa’y naramdaman na niya ang pagdampi ng matigas na bagay sa kanyang katawan. Paulit-ulit niya itong naramdaman hanggang humantong ito sa kanyang paghihina. Narinig niya ang mga kasamahan ni Brando nanagkikisay sa sakit na dulot ng paghagupit ng bagay na iyon.

               Doon siya natutuhan sa pagkakataong iyon, ang mga agam-agam at hinanakit niya sa buhay. “Masarap pa ring mabuhay kahit minsay naghihirap ka.” Iyan marahil ang pumasok sa kanyang isipan buhat ng maranasan niya ang sakit na idinulot ng pagsuway niya sa kanyang magulang. Naisip din niya ang mga bagay na mula noon na doon na naunawaan ang tunay na kabuluhan ng buhay. Ang paulit-ulit na panambitan ng kanyang isipan sa pagkakatayo na tinatahak niya ang daan tungo sa kamatayan.